Woordeboek van Afrikaans Vandag
Bygewerk op 5 Februarie 2025
Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings
Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en in Pharos Aanlyn bygewerk. Sedert 2024 word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit opgeneem is – ook Engelse woorde. Let op dat jy moet aandui in watter bron jy wil soek, of in albei. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!
Getal trefwoorde vandag: 3 318 (woordeboek) | 222 (rubrieke)
pamperlang ww. | het gepamperlang |
1 (uit Engels) bederf: › Pamperlang jou vel (Sarie, 18 Augustus 2022). › Of jy nou jouself met ’n spoggerige salonbehandeling bederf of sommer net tuis pamperlang, daar is geen twyfel dat gereelde manikure en pedikure jou hande en voete in topvorm sal hou en sal klaarspeel met vele probleme wat kan opduik nie (Huisgenoot, 10 Junie 2022). › Die vroue is gepamperlang en kon agteroorsit terwyl hul hare en voete versorg is (Weslander, 22 Augustus 2022).
◌ ENGELS: pamper
2 (verouderd) by iemand flikflooi of iemand vlei met die doel om iets te kry.
◌ ENGELS: coax | butter (someone) up
’n Slegte ruil?
Baie Afrikaanse woorde verloor hulle oorspronklike betekenis deurdat die betekenis van oënskynlik eenderse Engelse woorde op hulle oorgaan. As Afrikaans daardeur aan die een kant verloor sonder dat hy aan die ander kant iets bykry, word dit ’n slegte ruil.
Kyk byvoorbeeld wat met pamperlang gebeur het. Dit was oorspronklik ’n nuttige woord wat beteken om te flikflooi, witvoetjie te soek, deur vleiery iets te verkry, mooi broodjies te bak. ’n Kind wat graag iets wou hê, veral iets waarin sy ouers geen sinnigheid gehad het nie, kon by hulle pamperlang totdat hy dit kry.
Volgens Boshoff en Nienaber se Afrikaanse Etimologie kan dié woord dalk afkomstig wees van die Ou Friese woorde pampeln, wat “klets” beteken, en (an)langen, wat “aankom” beteken. Pamperlang sou dan eintlik beteken het om met kletspraatjies aan te kom.
Maar dié oorspronklike betekenis van die woord het al hoe verder op die agtergrond beland.
Vandag word pamperlang hoofsaaklik gebruik as vertaling van die Engelse pamper – om te koester, vertroetel, verwen of bederf. Al het die woorde eintlik net die eerste twee lettergrepe gemeen.
In sy nuwe gedaante is pamperlang besig om verwen en bederf te verdring. Eintlik verloor ons dus na albei kante toe.
J.J.J. Scholtz
Taalgereedskap: Die Burger, 14 Oktober 1991 © Netwerk24
In die Woordeboek van Afrikaans Vandag opgeneem met toestemming.
outismespektrum
outjie
outokefaal
outokefalie
outosefaal
outosefalie
outo-sensories
ovo-lakto-vegetariër
OWO
paaldans
paaldanser
paan
paartie
paddabeentjie
padel
padeltennis
padlangs
pak-choi
paksoi
palliatief
palmleser
palmplak
pamfletmooi
pamperlang
pandemikus
panglossiaans
paniekinkope
paniekinkopies
pannekoek=
pannekoekmens
panseksualiteit
panseksueel
panslaner
pantoniem
pap
papegaaislaai
papie
papier
papierblom
papierbrigade
papmasjien
parafilie
pareidolie
parrabeen
parrabeentjie
partjies
partner