Woordeboek van Afrikaans Vandag

Bygewerk op 5 Februarie 2025

Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings

Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en in Pharos Aanlyn bygewerk. Sedert 2024 word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit opgeneem is – ook Engelse woorde. Let op dat jy moet aandui in watter bron jy wil soek, of in albei. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!

Getal trefwoorde vandag: 3 318 (woordeboek) | 222 (rubrieke)

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

koningin-gemaal s.nw. | koningin-gemale | [gewoonlik enkelvoud]
Ook (verouderend) koningin-gemalin | koningin-gemalinne |
(in die Verenigde Koninkryk) vrou van die regerende koning: › Charles het Britse parlementslede in die saal van Westminster by die paleis van Westminster toegespreek. Camilla, die koningin-gemaal, wat as koningin in die volksmond bekend sal staan, was saam met die koning (Arelene Prinsloo, Netwerk24, 12 September 2022). › Koning Charles en die koningin-gemaal Camilla het net nie die aantrekkingskrag van Elizabeth II nie (Netwerk24, 10 September 2022). › Camilla, die koningin-gemalin, het voor in die motor gesit waarmee sy en koning Charles na die lughawe in Aberdeen geneem is (Netwerk24, 9 September 2022). › Die koning en koningin-gemalin sal vanaand in Balmoral bly en môre terugkeer na Londen (Maroela Media, 8 September 2022). › Koningin Elizabeth II wil hê Camilla, hertogin van Cornwall, moet bekendstaan as koningin-gemalin wanneer prins Charles die troon bestyg (Netwerk24, 6 Februarie 2022).
◌ TEENOOR: ’n koningin (wat regeer), of ’n koningin-regent(es) (wat as regent(es) in die plek van die ware koning of koningin waarneem), of ’n koningin-moeder (gewoonlik die weduwee van ’n koning wat vroeër regeer het).
◌ ENGELS: queen consort

oorsprong:
koningin + gemalin, van Oudhoogduits mahal, vergaderplek. Hier is volksvergaderings gehou, waartydens ook verlowings en huwelike voltrek is. Van mahal is die werkwoord mahalan afgelei, om verloof te raak. Hieruit ontstaan die Hoogduitse afleidings gimahelo vir ’n bruidegom en gimahela vir ’n bruid. In Vroeë Nieu-Nederlands (soos vandag weer) is gemaal vir beide man en vrou gebruik. Die vroulike vorm, gemalin, is later bygevoeg en word vandag deur die Taalkommissie as verouderd beskou.

Luister

Let wel
Kies in watter bron(ne) jy wil soek. As ’n soekwoord nie as trefwoord opgeneem is nie, word voorbeelde van die woord in ander artikels vertoon, indien dit voorkom. Soek dan met CTRL-F om sulke voorbeelde op jou rekenaarskerm uit te lig. Kyk hier onder hoe jy ook met behulp van spesiale karakters kan soek.

Please note
This dictionary mainly contains words, meanings and expressions that have not yet been included in other Afrikaans dictionaries, together with a collection of language columns, blogs, video inserts and podcasts. If a search word is not included as a headword, examples of the word in other entries (definitions, usage examples, usage notes, etc) are displayed, if they occur. Then search with CTRL-F to highlight such examples on your screen.

Podsendkanaal

Artikels, rubrieke en ander bydraes van 2025

● Weet jy wat is die agtste ‘bot’ se betekenis? (Netwerk24)

● Taalgoggas wat baie laat struikel (Netwerk24)

● Jana se reis met woorde (Afrikaans100)

● Oor bottels, flesse, vate, kuipe, balies ... (RSG)

● Welkom in die tyd van die Soetkoek-eters (Netwerk24)

● So maak jy met ’n motor wat in die modder sit (Netwerk24)

● Oor kalbasse en kruike en ander holgoed (RSG)

Besigtig die volledige lys taalrubrieke, podsendings en nog ander blogs en artikels hier.

Soek met spesiale karakters

Simbool	Funksie	Voorbeeld
"..."	Frase	"ten opsigte van"
_	Een ontbrekende karakter	cal_one
%	Enige aantal ontbrekende karakters	ka%abidiol
/1-9	Binne dié getal woorde van mekaar, in dié volgorde	"wat lei"/7
@1-9	Binne dié getal woorde van mekaar, in enige volgorde	"wat lei"@7
&	Vind al twee	virus & epidemie
\|	Vind die een of die ander	virus \| epidemie
#	Vind die een of die ander, maar nie al twee nie	virus # epidemie

Hierdie woordeboek is aan geen ander woordeboekprojek verbonde nie en word deur niemand geldelik gesteun nie. Dit is ’n onafhanklike inisiatief van die redakteur in haar vrye tyd.