pareidolie s.nw. [geen meervoud] soort illusie waarby iemand iets waarneem, en dan skielik, in dit wat waargeneem word, ’n ander voorwerp, patroon of betekenis sien of hoor, soos wanneer ’n mens na ’n wolk of ’n rotsformasie kyk en die vorm daarvan jou aan ’n gesig of ’n ander voorwerp laat dink, of wanneer ’n mens iets hoor en die geluid jou aan ’n ander geluid herinner: › Dis heeltemal moontlik om boodskappe te hoor waar daar nie is nie. Die verskynsel het ’n fênsie naam: pareidolie, wat Wikipedia definieer as “ ’n sielkundige fenomeen waarin die brein op ’n stimulus reageer, gewoonlik ’n beeld of klank, deur ’n bekende patroon waar te neem waar daar nie een is nie. Op dieselfde manier sien ons gesigte in wolke, rotse of op Mars. En dis presies waar die man in die maan vandaan kom (André le Roux, Rapport, 4 November 2018). › In die skildery met ’n kopbeen ontdek die spreker ’n andersoortige lig. Vir haar is dit ’n “studie in verbleiking”, en “in die gewelwe van die skedelslaap” herken sy die kunstenaar se selfportret. Sy wil van hom weet of dit opsetlik was, of per ongeluk, of slegs haar pareidolie – die verskynsel waar ’n bekende beeld of patroon in ’n lewelose objek waargeneem word (Zandra Bezuidenhout, Rapport, 14 Januarie 2018). | ENGELS: pareidolia
OORSPRONG:
Van Grieks para saam, by, naby + eidolon beeld.