Bygewerk op 20 Julie 2024

Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings

Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en maandeliks in Pharos Aanlyn bygewerk. Van November 2023 af word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit in een van of in albei hierdie bronne opgeneem is – ook Engelse woorde. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!

Getal trefwoorde vandag: 3 502

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

kumbaya [ook met ’n hoofletter] (informeel, minagtend, neerhalend)

s.nw. [geen meervoud] (suiwer) inskiklikheid, vergewensgesindheid, vrede, en dergelike: Moenie dink dis ’n ding van kumbaya en handeklap nie. Ek weet daar is tye waar daar intense gesprekke is (Ollie le Roux, Huisgenoot, 9 November 2023). Ek het selfs dalk deernis vir my pa. Maak geen fout nie – dis geen kumbaya nie. Ek praat nie eens oor vergifnis nie. Ek weet nie wat dit beteken nie (Pieter Fourie, Huisgenoot, 1 April 2021).

kumbaya sing inskiklik en tevrede wees; nie teëstribbel nie; jou nie teësit of verset nie: Soos ’n pizza word ons weer volgens raslyne verdeel [...] En dan verwag die ANC van ons om “Kumbaya” te sing (Johann Maarman, Netwerk24, 22 Mei 2023). Dit irriteer die hel uit my uit as ek mense raakloop wat [...] óf doemprofete is en hulle verlekker in enigiets wat verkeerd gaan, asof hulle hul besluit om landuit te gaan moet regverdig, óf kumbaya sing en hulle doof hou vir misdaad, korrupsie en vrot regering (Adri Kotzé, Vrye Weekblad, 12 Augustus 2021).


b.nw., bw. [attr. en pred.]
1
(altyd net) inskiklik en tevrede.

2
oppervlakkig: Daar is te veel onenigheid rakende koalisiepolitiek; die Veelpartyverkiesingsmanifes is te kumbaya vir mense om werklik daarop in te koop (Mercy Kannemeyer, Vrye Weekblad, 20 Oktober 2023).SINONIEM(E): vlak

3
(geestelik of spiritueel) onkundig, oningelig of naïef

KYK OOK: kumbayaïsme


oorsprong:
Na die Gullah-frase kum ba yah “kom hierlangs”, as hulproep tot God en as naam van ’n ou Afro-Amerikaanse spirituele lied wat oorspronklik in dié kreoolse taal aan die kus van Florida, Suid-Carolina en Georgia gesing is.


samestelling(s):
kumbaya-groep(ie): Daar is ’n sensitiwiteit vir mekaar wat ek nie in die verlede gesien het nie. Maar “ons is nie ’n kumbaya-groepie nie” stel hy dit onomwonde (Netwerk24, 26 Junie 2021).
kumbaya-onskuld: In Nederland is ek gou uit my kumbaya-onskuld geruk (Anesca Smith, Vrye Weekblad, 9 Januarie 2024).


Let wel
As ’n soekwoord nie as trefwoord opgeneem is nie, word voorbeelde van die woord in ander artikels vertoon, indien dit voorkom. Soek dan met CTRL-F om sulke voorbeelde op jou rekenaarskerm uit te lig.

Please note
This dictionary mainly contains words, meanings and expressions that have not yet been included in other Afrikaans dictionaries, together with a collection of language columns, blogs, video inserts and podcasts. If a search word is not included as a headword, examples of the word in other entries (definitions, usage examples, usage notes, etc) are displayed, if they occur. Then search with CTRL-F to highlight such examples on your screen.


  Rubrieke en podsendings van 2024

Dis Kersfees in Julie, gevul met sespuntkristalle (Netwerk24)

Jagluiperds se fluit fnuik tot die voëltjies (Netwerk24)

Kelkiewyn dra kosbare water in sy verevag (Netwerk24)

Vermy omgang met kêskuikens en melkbaarde (Netwerk24)

Kannie is dood. Lank lewe kannie! (Netwerk24)

Bruilof-wortels lê geanker in rituele (Netwerk24)

Word daar nog saans stories in jou huis vertel? (Netwerk24)

Dit is waar ’n babbeljoentjie vandaan kom (Netwerk24)

Dalk is dit nou tyd vir Red-’n-Woord-projek? (Netwerk24)

“Engels hou só Afrikaans se arms omhoog” (Netwerk24)

“Ek doen” (Netwerk24)

Afrikaans is ’n steentjie in die Afrikamosaïek (Netwerk24)

Luister mooi, stilbly is ook ’n antwoord (Netwerk24)

Die bouwerk wat ons help uitstyg (Netwerk24)

Dikdood of op ’n wilde perd die nuwe jaar in (Netwerk24)


Soek met spesiale karakters

SimboolFunksieVoorbeeld
"..."Frase"ten opsigte van"
_Een ontbrekende karaktercal_one
%Enige aantal ontbrekende karakterska%abidiol
/1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in dié volgorde"wat lei"/7
@1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in enige volgorde"wat lei"@7
&Vind al tweevirus & epidemie
|Vind die een of die andervirus | epidemie
#Vind die een of die ander, maar nie al twee nievirus # epidemie

Hierdie woordeboek is aan geen ander woordeboekprojek verbonde nie en word deur niemand geldelik gesteun nie. Dit is ’n onafhanklike inisiatief van die redakteur in haar vrye tyd.

Kopiereg © 2020-2024 Jana Luther