Bygewerk op 30 Oktober 2024

Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings

Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en gereeld in Pharos Aanlyn bygewerk. Van November 2023 af word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit in een van of in albei hierdie bronne opgeneem is – ook Engelse woorde. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!

Getal trefwoorde vandag: 3 502

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

okkapyp s.nw. | okkapype | (Suid-Afrika) apparaat vir die rook van gegeurde tabak wat bestaan uit ’n houer vir die rookgoed, ’n metaalskag wat van die tabakhouer loop tot in ’n houer van glas wat met water (of soms alkohol) gevul word, en ’n buigsame pyp met ’n mondstuk waardeur die rook ingesuig word: In die sak was sy okkapyp en ons het niks daarvan gedink nie (Kuier, 18 Augustus 2022). Okkapype is allesbehalwe ’n nuwe gier. Hoewel niemand weet presies waar en wanneer die eerste okkapype hul opwagting gemaak het nie, is daar wel talle bewyse dat die rook van hierdie waterpype al eeue gelede in verskillende wêrelddele vlamgevat het (Ilse Zietsman, Rapport, 6 September 2020). Historici wys daarop dat ’n Persiese digter, Ahli Sjirazi, reeds omstreeks 1535 ’n kwatryn (’n vers met vier reëls) geskryf het waarin hy oor die rook van ’n okkapyp gedig het. Volgens dié geskiedkundiges het okkapype in Persië ontstaan en vandaar het die rookgewoonte na Indië oorgewaai (Ilse Zietsman, Rapport, 6 September 2020). ’n Okkapyp bestaan uit verskillende onderdele: die glasfles of -vaas, pyp, klep, pakstuk (gasket), metaalsteel, metaalplaat, kleibakkie (wat amper soos ’n wye eierkelkie lyk) en soms ’n windskerm. Die silikoonrubberpyp waardeur gerook word, is donkiejare gelede uit leer en draad geprakseer. Koper en brons word nie meer vir die vervaardiging van metaalstele gebruik nie; vlekvryestaal en aluminium het dit vervang. Die ronde metaalplaatjie vang die assies van die kole op (Ilse Zietsman, Rapport, 6 September 2020). Verskillende lande het verskillende benamings vir okkapype. Party historici glo dat tradisionele daggapype die Afrika-ekwivalent van okkapype is (Ilse Zietsman, Rapport, 6 September 2020). Ouers met wie Kuier gepraat het, sê hulle het glad nie gehou van die idee van hul kinders wat okkapyp rook nie, maar het dit in hul huise toegelaat omdat hulle dan verseker kon wees dat ander dinge soos dagga nie bygevoeg sal word nie (Elmarine Anthony, Kuier, 6 Augustus 2018).SINONIEM(E): hookah | nargileh | sjisja | shisha | waterpypENGELS: hubbly bubbly | waterpipe

samestelling(s):
okkapyprook: Die gesondheidsrisiko’s van okkapyprook is al in verskeie internasionele studies bevestig (Kuier, 6 Augustus 2018).
okkapyproker: Okkapyprokers stel hulself bloot aan verskeie gifstowwe, volgens die Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO) (Kuier, 6 Augustus 2018).


Let wel
As ’n soekwoord nie as trefwoord opgeneem is nie, word voorbeelde van die woord in ander artikels vertoon, indien dit voorkom. Soek dan met CTRL-F om sulke voorbeelde op jou rekenaarskerm uit te lig.

Please note
This dictionary mainly contains words, meanings and expressions that have not yet been included in other Afrikaans dictionaries, together with a collection of language columns, blogs, video inserts and podcasts. If a search word is not included as a headword, examples of the word in other entries (definitions, usage examples, usage notes, etc) are displayed, if they occur. Then search with CTRL-F to highlight such examples on your screen.


  Rubrieke en podsendings van 2024

Uitbundig uitgeput, maar hoera vir al die uitkykanties (Netwerk24)

Wat is 'n huis sonder sy lappies? (Netwerk24)

Lente se eerste komloertjie het geval (Netwerk24)

Taal ingespan vir diagnose van depressie (Netwerk24)

Afrikaners is plesierig dan baklei hulle so (Netwerk24)

In Afrikaans is dit 'n, nie ñ nie (Netwerk24)

As hartsmens identiteitsdief is wat gaslight (Netwerk24)

Dis Kersfees in Julie, gevul met sespuntkristalle (Netwerk24)

Jagluiperds se fluit fnuik tot die voëltjies (Netwerk24)

Kelkiewyn dra kosbare water in sy verevag (Netwerk24)

Vermy omgang met kêskuikens en melkbaarde (Netwerk24)

Kannie is dood. Lank lewe kannie! (Netwerk24)

Bruilof-wortels lê geanker in rituele (Netwerk24)

Word daar nog saans stories in jou huis vertel? (Netwerk24)

Dit is waar ’n babbeljoentjie vandaan kom (Netwerk24)

Dalk is dit nou tyd vir Red-’n-Woord-projek? (Netwerk24)

“Engels hou só Afrikaans se arms omhoog” (Netwerk24)

“Ek doen” (Netwerk24)

Afrikaans is ’n steentjie in die Afrikamosaïek (Netwerk24)

Luister mooi, stilbly is ook ’n antwoord (Netwerk24)

Die bouwerk wat ons help uitstyg (Netwerk24)

Dikdood of op ’n wilde perd die nuwe jaar in (Netwerk24)


Soek met spesiale karakters

SimboolFunksieVoorbeeld
"..."Frase"ten opsigte van"
_Een ontbrekende karaktercal_one
%Enige aantal ontbrekende karakterska%abidiol
/1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in dié volgorde"wat lei"/7
@1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in enige volgorde"wat lei"@7
&Vind al tweevirus & epidemie
|Vind die een of die andervirus | epidemie
#Vind die een of die ander, maar nie al twee nievirus # epidemie

Hierdie woordeboek is aan geen ander woordeboekprojek verbonde nie en word deur niemand geldelik gesteun nie. Dit is ’n onafhanklike inisiatief van die redakteur in haar vrye tyd.

Kopiereg © 2020-2024 Jana Luther