Woordeboek van Afrikaans Vandag
Bygewerk op 5 Februarie 2025
Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings
Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en in Pharos Aanlyn bygewerk. Sedert 2024 word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit opgeneem is – ook Engelse woorde. Let op dat jy moet aandui in watter bron jy wil soek, of in albei. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!
Getal trefwoorde vandag: 3 318 (woordeboek) | 222 (rubrieke)
Nuwe taalreëls maak Afrikaans vriendelik
Die 1991-uitgawe van die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls (AWS) moes al onder heelwat kritiek deurloop omdat dit glo te veel vryheid van spelling en skryfwyse toelaat. Beswaardes het dit veral teen al die gevalle waar daar nie nou meer net ’n reg of ’n verkeerd is nie, maar waar daar ’n keuse is. Hulle wil hê dat die Taalkommissie meer voorskriftelik te werk gaan en telkens óf ’n definitiewe ja óf ’n definitiewe nee as antwoord op die reg/verkeerd- vraag gee. Maar nou sê die Taalkommissie ja én nee en dit pla en verwar ’n klomp mense.
’n Argument teen keusemoontlikhede is dat die gebruiker duideliker leiding wil hê en dat dit lyk asof die Taalkommissie self nie weet wat hy wil hê nie en daarom maar sê: “Skryf en spel soos julle wil!” Dit is nie die geval nie. Waar daar in die AWS keusemoontlikhede aan die gebruiker gelaat word, is dit met voorbedagte rade gedoen. Dit geld ook vir die talle gevalle waar daar nie keusemoontlikhede is nie en waar dit óf reg óf verkeerd is.
Daar is ’n ou siening in die taalkunde dat die reëlmakers hulle moet steur aan die werklike taalgebruik en nie net aan hul eie voorkeure nie. Dit is wat die nuwe reëls wil doen: om Afrikaans te beskryf soos hy werklik gebruik word en om deur dié skryfwyses die kommunikasie so goed as moontlik te bewerkstellig. Deur nuwe reëls word Afrikaans vriendeliker gemaak. Maar daar sou ’n groot klomp onvriendelikheid gewees het as die Taalkommissie sou besluit dat al die mense wat wel die ou reëls onder die knie gehad en getrou toegepas het, nou nie meer reg skryf as hulle daardie reëls volg nie.
Johan Combrink, Taalgereedskap, 15 November 1993 © Die Burger, Netwerk24, Media24
Hoe werk die Taalkommissie?
Hoekom sprinkaan?
huh en uh-huh
huidiglik
hulpmiddele by skryf
Idiome wys taalvaardigheid
ingevoerde woorde
Is Afrikaans jonk?
kaplaks
kerfstok
kiri slam en iesegrimmig
Komma as desimale skeier
kort name
lankmoedig en verdraagsaam
Lexikos
loop en stap
meerkat
Mense laat hul voorsê
met iets deel
metonimie
Moenie ’n schmuck wees nie
Moge ’t treffe
Nie net vir koppel nie
Nuwe taalreëls
Ontgroende word oorlams
Ontlening boei
Paps en Mams
plekhouers en stopwoorde
Probleme berispe
Raak naamgewing
Retro-taal, waarom nie?
riemspring en streepsuiker
Rododendron of viooltjie?
saam (met)
Sê en meen is twee
See-erfenis in idiome
Sinne met so
Slegte ruil
snel groeiende
Spelkeuses is taaldemokrasie
Standaardtaal in die kollig
stappe doen of neem?
Taal is baas
taboewoord
testament tot
Turkye, Türkiye
Uitspraak van vreemde woorde