Bygewerk op 30 Oktober 2024

Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings

Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en gereeld in Pharos Aanlyn bygewerk. Van November 2023 af word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit in een van of in albei hierdie bronne opgeneem is – ook Engelse woorde. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!

Getal trefwoorde vandag: 3 502

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

rassisme s.nw. [geen meervoud]

individuele rassisme Ook burgerlike rassisme, houdingsrassisme rassisme wat ervaar word wanneer iemand in die burgerlike samelewing op grond van velkleur teen 'n ander individu diskrimineer: Voorbeelde van burgerlike rassisme is in sowel die Afrikaanse gemeenskap as die breër Suid-Afrikaanse samelewing te vinde (Johann Rossouw, Volksblad, 15 November 2000). ’n Owerheid kan nie verwag dat burgerlike rassisme geesdriftig en daadwerklik gepak sal word as sy leiers en woordvoerders, na gelang van die gehoor en die geleentheid, beurtelings rasse-olie op die vuur gooi en dan weer mooi broodjies bak nie (Die Burger, 24 November 2000).ENGELS: individual racism


institusionele rassisme Ook strukturele rassisme, sistemiese rassisme rassisme wat uit instellings van die samelewing spruit, byvoorbeeld uitsluiting, diskriminasie of agteruitgang wat in die arbeidsmark, huismark, onderwysstelsel, regstelsel of gesondheidsdienste ervaar word: Die term “institusionele rassisme” is 50 jaar gelede deur die Amerikaanse aktivis Stokeley Carmichael bekend gemaak en is in die jare sestig gebruik in die veldtog van swartbewussynsgroepe om na sakeondernemings en organisasies te verwys wat hervorming sou teenstaan (Die Burger, 7 Januarie 2012). Sir William [Macpherson, 1999] sê in sy verslag institusionele rassisme is “die kollektiewe mislukking van ’n organisasie om ’n geskikte en professionele diens te lewer aan mense weens hul kleur, kultuur of etniese oorsprong. Dit kan gesien of nagespoor word in prosesse, houdings en gedrag wat neerkom op diskriminasie deur onbewuste vooroordeel, onkunde, onbesonnenheid en rassistiese stereotipering wat etniese minderhede benadeel” (Die Burger, 7 Januarie 2012). Die versuim om dié soort aanranding van wit op swart te veroordeel en straf [word] in die VSA as “institusionele rassisme” beskryf (Willem Pretorius, Die Burger, 12 Januarie 2012). Institusionele rassisme (en marginalisering) kom voor wanneer die masjinerie van die staat deur een rassegroep ingespan word om teen 'n ander rassegroep te diskrimineer (Johann Rossouw, Volksblad, 15 November 2000). Die omvang en impak van institusionele rassisme [is] altyd baie groter as dié van burgerlike rassisme: die skade wat die staat aan 'n groep kan aanrig, kan eenvoudig nie vergelyk word met die skade wat individue van groepe mekaar kan aandoen nie (Johann Rossouw, Volksblad, 15 November 2000). Wat […] baie min aandag kry, is die feit dat wit en swart mense die slagoffers van strukturele rassisme is (Die Burger, 24 Junie 2003). Kan ons eerlik sê dat ons wonderbaarlik van sistemiese rassisme, seksisme en ander vorme van diskriminasie ontslae geraak het weens die feit dat Suid-Afrika ’n liberale grondwet het? (Philip de Bruin, Beeld, 18 Augustus 2006).ENGELS: institutional racism | systemic racism


Let wel
As ’n soekwoord nie as trefwoord opgeneem is nie, word voorbeelde van die woord in ander artikels vertoon, indien dit voorkom. Soek dan met CTRL-F om sulke voorbeelde op jou rekenaarskerm uit te lig.

Please note
This dictionary mainly contains words, meanings and expressions that have not yet been included in other Afrikaans dictionaries, together with a collection of language columns, blogs, video inserts and podcasts. If a search word is not included as a headword, examples of the word in other entries (definitions, usage examples, usage notes, etc) are displayed, if they occur. Then search with CTRL-F to highlight such examples on your screen.


  Rubrieke en podsendings van 2024

Uitbundig uitgeput, maar hoera vir al die uitkykanties (Netwerk24)

Wat is 'n huis sonder sy lappies? (Netwerk24)

Lente se eerste komloertjie het geval (Netwerk24)

Taal ingespan vir diagnose van depressie (Netwerk24)

Afrikaners is plesierig dan baklei hulle so (Netwerk24)

In Afrikaans is dit 'n, nie ñ nie (Netwerk24)

As hartsmens identiteitsdief is wat gaslight (Netwerk24)

Dis Kersfees in Julie, gevul met sespuntkristalle (Netwerk24)

Jagluiperds se fluit fnuik tot die voëltjies (Netwerk24)

Kelkiewyn dra kosbare water in sy verevag (Netwerk24)

Vermy omgang met kêskuikens en melkbaarde (Netwerk24)

Kannie is dood. Lank lewe kannie! (Netwerk24)

Bruilof-wortels lê geanker in rituele (Netwerk24)

Word daar nog saans stories in jou huis vertel? (Netwerk24)

Dit is waar ’n babbeljoentjie vandaan kom (Netwerk24)

Dalk is dit nou tyd vir Red-’n-Woord-projek? (Netwerk24)

“Engels hou só Afrikaans se arms omhoog” (Netwerk24)

“Ek doen” (Netwerk24)

Afrikaans is ’n steentjie in die Afrikamosaïek (Netwerk24)

Luister mooi, stilbly is ook ’n antwoord (Netwerk24)

Die bouwerk wat ons help uitstyg (Netwerk24)

Dikdood of op ’n wilde perd die nuwe jaar in (Netwerk24)


Soek met spesiale karakters

SimboolFunksieVoorbeeld
"..."Frase"ten opsigte van"
_Een ontbrekende karaktercal_one
%Enige aantal ontbrekende karakterska%abidiol
/1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in dié volgorde"wat lei"/7
@1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in enige volgorde"wat lei"@7
&Vind al tweevirus & epidemie
|Vind die een of die andervirus | epidemie
#Vind die een of die ander, maar nie al twee nievirus # epidemie

Hierdie woordeboek is aan geen ander woordeboekprojek verbonde nie en word deur niemand geldelik gesteun nie. Dit is ’n onafhanklike inisiatief van die redakteur in haar vrye tyd.

Kopiereg © 2020-2024 Jana Luther